Ο τεντιμπόη παπάς που έκαψε τον καρνάβαλο στην Κοζάνη πριν 52 χρόνια! Του Γιάννη Τσιομπάνου

«Ο βασιλιάς Καρνάβαλος, κρατώντας σκήπτρο και φορώντας στέμμα.” «07/03/1965. Απτόητοι οι Κοζανίτες έστησαν αμέσως νέο Καρνάβαλο ξεκάθαρα συμβολικό. Παρέα Κοζανιτών σε αναμνηστική φωτογραφία. Από το οικογενειακό αρχείο του Μιχάλη Παλέντζα».

Γράφει ο γνωστός συλλέκτης Γιάννης Τσιομπάνος:

Σάββατο 6 Μαρτίου 1965, πριν από την Κυριακή της μεγάλης Αποκριάς, κι ένα πρωτόγνωρο περιστατικό έρχεται να ταράξει τη γιορτινή ατμόσφαιρα της Κοζάνης. Ήταν λίγο μετά τις 11 το πρωί όταν περαστικοί κάτοικοι είδαν κάτι σαν πυροτέχνημα να καίγεται στην κεντρική πλατεία της πόλης. Γρήγορα όμως αντιλήφθηκαν ότι αυτό που καιγόταν ήταν ο γνωστός καρνάβαλος! Στην αρχή όλοι νόμισαν πως η φωτιά προήλθε από τυχαίο γεγονός. Όταν όμως κάποιοι πλησίασαν περισσότερο, είδαν έναν ιερέα να παρακολουθεί το θέαμα με ικανοποίηση και να λέει ότι «ο Καρνάβαλος είναι ομοίωμα του διαβόλου και ο διάβολος πρέπει να καίγεται!».

Την έκπληξη των περαστικών γρήγορα διαδέχτηκε ξέσπασμα οργής εναντίον του μπουρλοτιέρη ιερέα, ο οποίος αντιλαμβανόμενος πια τον κίνδυνο που διέτρεχε και υπό την προστασία αστυνομικού οργάνου που κατέφθασε άμεσα, προσπάθησε να βρει προσωρινό καταφύγιο στα γραφεία της υπηρεσίας ευρέσεως εργασίας, που έδρευαν τότε σε όροφο επί της Χαρισίου Μούκα (άνωθεν ταβέρνας Ζορμπά, στην οικοδομή του εργολάβου Ζώτου). Εντωμεταξύ, το νέο διαδόθηκε αστραπιαία και πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε έξω από τα γραφεία της υπηρεσίας, προβαίνοντας σε αποδοκιμασίες εναντίον του ιερέα.

Άμεσα όμως κατέφθασαν και οι διοικητές της Χωροφυλακής και του Αστυνομικού Τμήματος ( κ.κ. Αντωνίου και Τσοβάς αντίστοιχα), οι οποίοι κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας επιβίβασαν τον ιερέα σε περιπολικό, οδηγώντας τον στο αστυνομικό τμήμα. Εκεί πια, και μετά την εξακρίβωση στοιχείων, διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για τον ιερέα Γαβριήλ Γ., κατά κόσμον Δημοσθένη Γ. (σ.σ. για λόγους σεβασμού προς το δράστη δεν δημοσιοποιώ τα υπόλοιπα στοιχεία του), εφημέριο του Καπνοχωρίου, και θα λέγαμε ιδιαίτερα αγαπητό προς τους κατοίκους του χωριού.

Κατά τη γενόμενη προανάκριση ο ιερέας ισχυρίστηκε ότι το ομοίωμα του καρνάβαλου ανεφλέγη τυχαία, καθώς άναψε ένα σπίρτο. Τρεις όμως αυτόπτες μάρτυρες, άπαντες οδηγοί ταξί, μιας και η πιάτσα ήταν τότε μπροστά από το Ερμιόνιο και το Μπο, κατηγορηματικά κατέθεσαν ότι είδαν τον ιερέα να βάζει πυρ. Κατά του ιερά σχηματίστηκε δικογραφία και απεστάλη στον Εισαγγελέα, ο οποίος με τη σειρά του παρέπεμψε τον κατηγορούμενο στο τριμελές αυτόφωρο δικαστήριο με την κατηγορία φθοράς ξένης περιουσίας, αλλά προσέξτε, σε συνδυασμό με το Νόμο 4000 περί τεντιμποϊσμού*!!! Πρωτόγνωρο για ιερέα, ίσως και μοναδικό πανελλαδικά περιστατικό.

Την ίδια μέρα (το απόγευμα του Σαββάτου δηλαδή) συνήλθε το τριμελές και ο ιερέας μέσω του συνηγόρου του ζήτησε αναβολή, η οποία έγινε αποδεκτή. Ως ημέρα διεξαγωγής της δίκης ορίστηκε η προσεχής, τότε, Τρίτη με ώρα 12η μεσημβρινή. Το επεισόδιο ωστόσο δεν επηρέασε την εορταστική ατμόσφαιρα της πόλης και σχεδόν αμέσως μετά την καταστροφή νέος καρνάβαλος ξεκίνησε να κατασκευάζεται από συνεργεία του Δήμου για να μη λείψει τίποτε από τη μεγαλειώδη παρέλαση.

Και φθάνουμε πια στην ημέρα της δίκης…

Η ΔΙΚΗ

Όλοι μπορούμε να φανταστούμε ότι η δίκη έγινε σε μία αίθουσα ασφυκτικά γεμάτη. Μεταξύ των μαρτύρων κατέθεσε ο τότε δήμαρχος Κοζάνης, Μερκούρης Κυρατσούς, ο οποίος τόνισε ότι ο Κοζανίτης δεν αισθάνεται εαυτόν αμαρτάνοντα, επειδή συμμετέχει στις εκδηλώσεις του καρναβαλιού. Ακολούθως κατέθεσαν οι αυτόπτες μάρτυρες οδηγοί ταξί, οι οποίο ανέφεραν ότι είδαν τον ιερέα να πυρπολεί τον καρνάβαλο και ότι σε σχετική παρατήρηση, τους απάντησε πως στην Άγια Πόλη της Κοζάνης δεν επιτρέπεται να υπάρχουν καρνάβαλοι. Άπαντες κατέθεσαν ότι ήταν ψυχραιμότατος κι ότι εν ψυχρώ έθεσε το πυρ.

Στη συνέχεια των καταθέσεων, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Διονύσιος, προσερχόμενος ως μάρτυρας, δήλωσε πως παραβρέθηκε στην όλη διαδικασία από καθήκον και όχι για να προσδώσει έκταση στην υπόθεση του καρνάβαλου, ο οποίος με την πυρπόλησή του είχε ένα πραγματικά ένδοξο τέλος, το οποίο θα έπρεπε να μας κάνει όλους να γελάσουμε. Υπερασπίστηκε βεβαίως τον ιερέα και υπέβαλε παράκληση προς το δικαστήριο για να μην δικασθεί σε συνδυασμό με το Νόμο 4000. Και κατέληξε χαρακτηρίζοντας ως πρωτογενή αιτία την οργάνωση του καρνάβαλου και ως δευτερογενή την ενέργεια του κατηγορούμενου ιερέα.

Τέλος, ο ίδιος ο ιερέας απολογήθηκε επί μακρόν, υποστηρίζοντας ότι η πράξη του στρεφόταν κατά του ξόανου και όχι κατά του αισθήματος του λαού της Κοζάνης, για να λάβει το λόγο ο εισαγγελέας, ο οποίος στην αγόρευσή του υπογράμμισε ότι τα πάντα στοιχειοθετούσαν το αδίκημα. Η υπεράσπιση υποστήριξε ότι η πράξη δεν ήταν εσκεμμένη αλλά αυθόρμητη κι ότι ο κατηγορούμενος ενήργησε εν πλήρη σύγχυση ενώ ζήτησε να απορριφθεί ο χαρακτηρισμός του Νόμου 4000, καθώς αυτός θεσπίστηκε για αλητόπαιδες και όχι για ιερείς.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ

Μετά το πέρας των αγορεύσεων, το δικαστήριο αποσύρθηκε και κοντά στις 5 το απόγευμα εξέδωσε την απόφασή του, η οποία κήρυττε τον κατηγορούμενο ένοχο για φθορά ξένης περιουσίας και πως ο εμπρησμός ενέπιπτε στις διατάξεις του Νόμου 4000. Ο Εισαγγελέας πρότεινε ποινή πέντε μηνών, το δικαστήριο όμως επέβαλε στον κατηγορούμενο ποινή τεσσάρων μηνών, ενώ κατά της απόφασης ασκήθηκε έφεση.

ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ

Η διαμάχη κλήρου και καρναβαλιστών είχε ξεκινήσει από παλιότερα αλλά την περίοδο αυτή είχε φτάσει στην κορύφωσή της. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο προκάτοχος του Μητροπολίτη Διονυσίου, Μητροπολίτης Κωνσταντίνος Πλατής, ήταν φανατικός πολέμιος των βακχικών εορτών. Το 1957 μετατέθηκε από τη Μητρόπολη Κοζάνης στη Μητρόπολη Πατρών, σε πόλη δηλαδή εξίσου καρναβαλική. Από κει συνέχισε με θέρμη τον αγώνα του. Μάλιστα το ίδιο έτος, το 1965 δηλαδή, προχώρησε στην Πάτρα σε λιτανεία την ώρα της παρέλασης του καρνάβαλου.

Τη συγκεκριμένη χρονιά ο ΕΟΤ ενέκρινε για τις απόκριες το ποσό των 100.000 δρχ., (σημερινά θα λέγαμε 100.000 ευρώ) όπου μαζί μ’ αυτά του Δήμου συνολικά δαπανήθηκαν 130.000 δρχ. περίπου (όσο ακριβώς και το κόστος της φετινής Αποκριάς). Κανείς δεν περίμενε ότι η επιχορήγηση του ΕΟΤ θα έφτανε σ’ αυτό το ποσό, το οποίο βελτίωσε αισθητά το τελικό αποτέλεσμα και αύξησε κατακόρυφα και τις προσδοκίες των Κοζανιτών για μαζικότερη προσέλευση επισκεπτών.

Η αποκριάτικη διακόσμηση της πόλης έγινε από τον Νίκο Σαμ.

Στην παρέλαση, η οποία έγινε κανονικά, πήραν μέρος 15 άρματα. Η διαδρομή που τότε ακολουθούσε ήταν η εξής: Η συγκέντρωση των αρμάτων και των καρναβαλιστών γινόταν στην πλατεία Συντάγματος, στο Κεραμαριό, μεσημέρι όπως και τώρα, και περνούσε από Π. Χαρίση, Πλ. Ελευθερίας, Ειρήνης (τότε Διαδόχου Κων/νου), Πλ. Νίκης, Πλ. 28ης Οκτωβρίου, Μ. Αλεξάνδρου και κατέληγε στην Πλ. 25ης Μαρτίου (πλατεία Αλώνια). Το σύνθημα για το άναμμα των φανών γινόταν, όπως και τώρα, από την κεντρική πλατεία Νίκης.

Εκείνες τις ημέρες άλλη μία είδηση έρχεται να κάνει και πάλι διάσημο το Καπνοχώρι στην τοπική ειδησιογραφία. Πατέρας και υιός από το χωριό κέρδισαν στον πρώτο λαχνό του λαϊκού λαχείου 300.000 δρχ. Αξιοσημείωτο; Ότι είχαν κερδίσει και στο παρελθόν τα 2/4 και πάλι του πρώτου λαχνού του λαϊκού, εισπράττοντας τότε 150.000 δρχ.

Το δίστιχο, που σκαρώθηκε αμέσως, τραγουδιέται από τότε κάθε βράδυ των Φανών, ενθυμίζοντας το γεγονός: … «Ο παπάς από το Σουφλάρι**, έκαψε το καρναβάλι.»

Θερμές ευχαριστίες στην εφημερίδα Θάρρος Δυτικής Μακεδονίας και στους Μιχάλη και Soula Palentza για την παραχώρηση υλικού από το αρχείο τους.

σ.σ. Το 2015, με αφορμή την συμπλήρωση 50 χρόνων από το συμβάν, στο τέλος της δημοσίευσης στην εφημερίδα Θάρρος σημείωνα το εξής: “Η παρούσα δημοσίευση επέλεξα να γίνει μετά το πέρας της φετινής Αποκριάς, για να μη σταθεί αφορμή σάτιρας, σεβόμενος το θρησκευτικό συναίσθημα έστω και του ενός”.

Σας ευχαριστώ πολύ,
Τσιομπάνος Γιάννης

*Ο Νόμος 4000 ψηφίστηκε το 1958 από την κυβέρνηση Καραμανλή και με βάση αυτόν τιμωρούνταν όσοι, νέοι κυρίως, προέβαιναν σε πράξεις εξύβρισης, αφού όμως πρώτα τους διαπόμπευαν κουρεύοντάς τους με την ψιλή και περιφέροντάς τους στους δρόμους. Ο Νόμος δέχτηκε έντονη κριτική. Παρόλα αυτά γνώρισε μεγάλες δόξες επί Δικτατορίας. Ρεαλιστικά αποτυπώνεται στην ομώνυμη ταινία του Γ. Δαλιανίδη. Καταργήθηκε το 1983 επί κυβέρνησης Α. Παπανδρέου. (περισσότερα στο wikipedia).
**τουρκική ονομασία Καπνοχωρίου. Πηγή https://www.kozanilife.gr/2017/02/15/tentiboy-papas-kaiei-karnavalo-stin-kozani-1965/

Γεώργιος Μισαηλίδης, εκτελέστηκε από τους Ναζί 26 Ιανουαρίου 1944

...Στις αρχές του Ιανουαρίου 1944 πραγματοποιήθηκε στο χωριό Σιδηρά συνέδριο του ΕΛΑΣ, όπου αποφασίστηκε να χτυπηθούν και να αφοπλιστούν τα προσφυγικά χωριά των Μπουτσακίων, στα ανατολικά της Κοζάνης. Η αποστολή αυτή ανατέθηκε στον Αλέξη Ρόσιο και τους άντρες του. Στις 24 Ιανουαρίου, το τμήμα του Ρόσιου, κατευθυνόμενο προς τα Μπουτσάκια, συνάντησε ένα γερμανικό επιβατικό αυτοκίνητο μεταξύ των χωριών της Καλαμιάς και του Βατερού, στα δυτικά της Κοζάνης. Στο αυτοκίνητο επέβαινε ένας Γερμανός χειρούργος και ο οδηγός του. Την ημέρα εκείνη ο γιατρός επρόκειτο να χειρουργήσει έναν ασθενή στη Σιάτιστα. Ο Ρόσιος επέλεξε να χτυπήσει το αυτοκίνητο. Επιτόπου σκοτώθηκε ο γιατρός, ενώ ο στρατιώτης οδηγός του μεταφέρθηκε βαριά τραυματισμένος στο νοσοκομείο της Κοζάνης.77 Όταν οι γερμανικές αρχές της Κοζάνης πληροφορήθηκαν το περιστατικό, προχώρησαν στην εφαρμογή αντιποίνων εις βάρος των χωριών κοντά στα οποία είχε σημειωθεί η ενέδρα. Δύο γερμανικές διμοιρίες, με την υποστήριξη της αεροπορίας, ξεκίνησαν την ίδια ημέρα από την Κοζάνη με προορισμό τα Καραγιάννια. Λίγο έξω από την Κοζάνη, στη θέση “Σιόποτο”, σκότωσαν δύο άτομα που συνάντησαν τυχαία στο δρόμο προς το Βατερό.78 Φτάνοντας στο Βατερό εκτέλεσαν αδιακρίτως μέσα και κυρίως έξω από το χωριό, στο δάσος και στα χωράφια, έξι άτομα, στην πλειοψηφία τους βοσκούς και γεωργούς. Οι εκτελέσεις αυτές συνοδεύτηκαν από τη λεηλασία του χωριού και την πυρπόληση ενός σπιτιού. Ταυτόχρονα, συγκέντρωσαν όλους τους άντρες του Βατερού και τους μετέφεραν έξω από το χωριό σε μια χαράδρα. Εκεί, μετά από επιλογή των κρατουμένων, ακολούθησε η εκτέλεση μιας ομάδας δώδεκα ατόμων. Οι υπόλοιποι, περίπου διακόσιοι, μαζί με άλλους ομήρους από την Καλαμιά, όπου και εκεί είχε προηγηθεί η συγκέντρωση των κατοίκων από τους Γερμανούς, μεταφέρθηκαν πεζή στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Κοζάνης.79 Συνολικά, δεκαοκτώ άντρες από το Βατερό, δύο από την Καλαμιά και δύο από την Κοζάνη εκτελέστηκαν εκείνη την ημέρα εν ψυχρώ από τα γερμανικά τμήματα.80 Μπροστά στον κίνδυνο της εκτέλεσης των ομήρων ως αντίποινα για άλλες επιθέσεις των ανταρτών, συγκροτήθηκε μια επιτροπή από τους προέδρους των κοινοτήτων Αλωνακίων, Καλαμιάς και Κοσκινιάς που τις επόμενες ημέρες παρουσιάστηκε ενώπιον του Γερμανού Φρούραρχου Κοζάνης, Μάττιγκ, και ζήτησε την απελευθέρωση των κρατουμένων, δηλώνοντάς του: «Αναλαμβάνομεν υπευθύνως ότι μελλοντικώς ουδέν τοιούτον θα συμβή εις βάρος των Γερμανών εις την περιοχήν μας, εάν επιτρέψητε εις κατοίκους να οπλισθούν εξ ιδίων».81 Πράγματι, λίγες μόνο ώρες μετά τη σύλληψή τους οι κρατούμενοι από το Βατερό απελευθερώθηκαν, αφού δέχθηκαν να οπλιστούν με γερμανικά όπλα και να δημιουργήσουν φυλάκια για την προστασία του χωριού.82 Με τον ίδιο τρόπο γλίτωσαν την εκτέλεση και οι κάτοικοι της Καλαμιάς, αφού σύμφωνα με μαρτυρία ενός εξ αυτών «υποσχεθήκαμε να πάρωμε όπλα για να προστατεύσωμε τα σπήτια μας από τους κομμουνιστές».83 Μετά την παραπάνω θετική, όπως αποδείχθηκε, για τα μακροπρόθεσμα γερμανικά σχέδια, εξέλιξη, ο Μάττιγκ απελευθέρωσε τους ομήρους από τα Καραγιάννια, αλλά στη θέση τους διέταξε την εκτέλεση σαράντα τριών ατόμων που κρατούνταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Κοζάνης. Η εκτέλεση της δεύτερης αυτής ομάδας των ομήρων έγινε στις 26 Ιανουαρίου 1944 λίγο έξω από την Κοζάνη, στη θέση “Νταμάρια” ή “Μαντέμνια” και κοντά στο χωριό Λευκόβρυση. Την επομένη, ο Μάττιγκ με έγγραφό του προς το Δήμαρχο της Κοζάνης, το οποίο κοινοποιήθηκε στο Νομάρχη και στη Μυστική Αστυνομία Στρατού, έκανε γνωστούς τους λόγους για τους οποίους είχε διατάξει την εκτέλεση : «Την 12ην Δεκεμβρίου 1943 εφονεύθησαν υπό ανταρτών 2 ανήκοντες εις τον σχηματισμόν SS. Ως αντίποινα εξετελέσθησαν χθες 43 εκ των ομήρων. Των εκτελεσθέντων εξακριβώθη η συνεργασία μετά των Κομμουνιστών».84 Η ανακοίνωση αυτή συνοδευόταν από έναν κατάλογο δεκατριών κατοίκων της πόλεως της Κοζάνης, οι οποίοι είχαν εκτελεστεί την προηγούμενη ημέρα.85 Ανάμεσά τους ήταν ο πρώην βουλευτής Κοζάνης και δικηγόρος Νικόλαος Γεωργιάδης,ο ταμίας της Εθνικής Τραπέζης, Γεώργιος Μισαηλίδης,, ο γραμματέας της Νομαρχίας Κοζάνης, Ιωάννης Θεοδωρίδης, ο υπάλληλος της Ενώσεως Γεωργικών Συνεταιρισμών Κοζάνης, Πολυνίκης Τζιφόπουλος. Επίσης, πολλοί από τους εκτελεσθέντες κατάγονταν από την επαρχία των Σερβίων, όπως ο γεωπόνος Παντελής Σαββίδης ή Σαββιλωτίδης, ο γεωργός Κωνσταντίνος Παυλίδης, ο Αστέριος Αγγελόπουλος, ο Κωνσταντίνος Δημητράκης, ο Δημήτριος Στεφάνου, ο Συνταγματάρχης Δημήτριος Γκουλιώνης, ο υπάλληλος Παύλος Μέλιος, ο καφεπώλης Κωνσταντίνος Φάκας, αλλά και από άλλες περιοχές, όπως ο ράπτης Θεόδωρος Λαζαρίδης από το χωριό Άγιος Δημήτριος και οκτώ άτομα από το Παλαιόκαστρο Κοζάνης, οι οποίοι είχαν συλληφθεί στις 3 Δεκεμβρίου 1943, κατά τη διάρκεια μιας γερμανικής επιχείρησης στα Βέντζια.86 Για τα αντίποινα της 26ης Ιανουαρίου κατέθεσαν μεταπολεμικά πολλοί Έλληνες μάρτυρες, οι οποίοι επέρριψαν την ευθύνη για τις συλλήψεις όσων μετέπειτα εκτελέστηκαν στον διοικητή της 621ης Μυστικής Αστυνομίας Στρατού Κοζάνης, Λοχαγό Φρανς Σένφελντ Τέγκελ (Franz Schonfeld – Tegel).87 Μεταξύ αυτών ήταν η σύζυγος του εκτελεσθέντα Νικόλαου Γεωργιάδη:... πηγή>

όλαν μά τ' άούτον τον καιρόν πως θα εχπάσκουμες σο χωρίον έμουν?

«Ελλήσποντος …όπως υπομονή» (της Φωτεινής Κοντοζίδου)

Καθισμένη στο μπαλκόνι του πατρικού μου σπιτιού, κοιτάζοντας το τοπίο σκέφτομαι ότι δεν άλλαξε τίποτα όλον αυτόν τον καιρό. Μικρό παιδάκι ήμουν όταν μετακόμισε η οικογένειά μου και εδώ και τόσα χρόνια όλα είναι ίδια κι απαράλλαχτα ακριβώς όπως ήταν τότε, στο ίδιο κάδρο τα σπιτάκια, τα δέντρα και στο βάθος οι καμινάδες της Δ.Ε.Η. Δ.Ε.Η και τοπίο ένα.

Δεν θυμάμαι τον τόπο χωρίς καμινάδες. Το χωριό μου βρίσκεται στον πρώην δήμο Ελλησπόντου, είναι ένα μικρό χωριουδάκι, το Καπνοχώρι, με λίγους σχετικά κατοίκους και λίγα σπίτια, όπως και τα περισσότερα χωριά που βρίσκονται γύρω από τον Α.Η.Σ Αγίου Δημητρίου και των ορυχείων της Δ.Ε.Η . Οι κάτοικοι είναι απόγονοι προσφύγων από τον Πόντο και την Καλλίπολη, Πόντιοι και Θρακιώτες δηλαδή, άνθρωποι δουλευταράδες, αξιοπρεπείς και φιλότιμοι που για πολλά χρόνια δούλευαν τη γη κι έτσι ζούσαν ως αγρότες και κτηνοτρόφοι, ώσπου ήρθε η ανάπτυξη… ήρθε η Δ.Ε.Η… χαράς ευαγγέλια, θα έβρισκαν δουλειά  ¨μόνιμη¨  και θα γλύτωναν από τη δύσκολη δουλειά του γεωργού. Είχε, λέει, λιγνίτη κάτω από τα χωράφια τους κι έτσι θα χτιζόταν ένα μεγάλο εργοστάσιο που θα έδινε ρεύμα σ’όλη την Ελλάδα και σ’αυτούς τη σιγουριά και την εξασφάλιση της δουλειάς. Ως εδώ όλα καλά… Οι κάτοικοι τότε δεν γνώριζαν ότι μαζί μ’όλα αυτά θα ερχόντουσαν πολλά προβλήματα, όπως μόλυνση και μετεγκαταστάσεις. Το κατάλαβαν πολύ αργότερα, όταν άρχισε να θερίζει το άσθμα στα μικρά παιδιά, όταν άρχισαν τα πολλά προβλήματα υγείας, όταν έβαζαν μπροστά την μονάδα και μαύριζε ο τόπος, όταν τα παιδάκια τους έπαιζαν διπλά σε ταινιόδρομους που μετέφεραν τέφρα. Το καταλαβαίνουν όταν τα αιωρούμενα σωματίδια είναι πολύ πιο πάνω από το επιτρεπτό όριο και όλα αυτά φυσικά επιβαρύνουν την υγεία τους. Με ποιο αντάλλαγμα; Τουλάχιστον την δουλειά… Ποια δουλειά;

    Οι νέοι στον πρώην δήμο Ελλησπόντου είναι άνεργοι όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα με την διαφορά, όμως, ότι οι νέοι στον Ελλήσποντο κατά προτεραιότητα θα έπρεπε να δουλεύουν στα εργοστάσια, μιας και αυτοί είναι που πρώτοι υποφέρουν από τις δράσεις της Δ.Ε.Η. Αντ’αυτού  θερίζει η ανεργία που είναι, για τους νέους, σε υψηλότατα ποσοστά.

    Οι υποδομές στα χωριά είναι άθλιες…σκέφτομαι ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη όπου υπάρχουν  ή υπήρχαν τέτοιοι σταθμοί η ποιότητα ζωής των πολιτών ήταν πολύ διαφορετική, ήταν και είναι αυτό που λέμε ¨πρότυπο¨. Έτσι έπρεπε να είναι κι εδώ μιας και εδώ  παράγεται η ενέργεια για όλη τη χώρα. Κάποτε υπήρξε ελπίδα ότι με τον τοπικό πόρο ανάπτυξης κάτι θα κινηθεί, κάτι θα γίνει, γιατί όπως και να το κάνουμε η μερίδα του λέοντος πρέπει να πάει σ’αυτόν που υποφέρει πιο πολύ από τις δραστηριότητες της Δ.Ε.Η. Για άλλη μια φορά οι κάτοικοι γελάστηκαν. Ο τοπικός πόρος ανάπτυξης δεν βοήθησε ποτέ στο να γίνουν παραδείγματος χάριν μεγάλα θερμοκήπια όπως επιθυμούσε μεγάλο μέρος των κατοίκων μιας και υπάρχει η τηλεθέρμανση και μπορούσε να γίνει ουσιαστικό έργο, αλλά εξαντλήθηκε σε μικρά πάρκα (όπου δεν πατάει και κανένα παιδάκι) ή σε ομάδες ποδοσφαίρου με ό,τι αυτό συνεπάγεται… Τα πολλά λεφτά για άλλη μια φορά πήγαν αλλού κι αρκετές φορές σε μέρη του νομού που δεν ξέρουν καν τι θα πει μόλυνση και αιωρούμενα σωματίδια. Οι μετεγκαταστάσεις γίνονται σε ρυθμό χελώνας και οι αποζημιώσεις για τα σπίτια και τα χωράφια τους-τη ζωή τους δηλαδή-είναι μηδαμινές πλέον. Το τελευταίο κρούσμα ήταν ,εκεί, στις αρχές του Απρίλη, όταν βρέθηκε εξασθενές χρώμιο στο νερό, οι κάτοικοι δεν ξέρουν από πότε έπιναν αυτό το  νερό, ούτε ξέρουν αν τους προκάλεσε μόνιμη βλάβη στην υγεία τους- και δεν θα το μάθουν ποτέ- απλά έπιναν, έκαναν μπάνιο αυτοί και τα παιδιά τους με μολυσμένο νερό. Παρ’όλα αυτά δεν έκαναν αυτό που λέμε ¨τρανταχτές¨ διαμαρτυρίες, υπέφεραν στωικά, περίμεναν στην ουρά την διανομή μπουκαλιών νερού και την υδροφόρα του δήμου Κοζάνης για μήνες. Αλήθεια, πόσοι από εμάς θα το αντέχαμε αυτό; Και τώρα που αποκαταστάθηκε η βλάβη, το  Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης αποφάσισε ότι πρέπει να πληρώσουν τον λογαριασμό του νερού εξ’ολοκλήρου και όχι το 50% που ζητούσαν οι κάτοικοι. Αλήθεια, δεν ξέρω από πού αντλούν αυτήν την  υπομονή, αυτό που ξέρω είναι ότι οι καμινάδες της Δ.Ε.Η είναι προγραμματισμένες να σβήσουν εκεί κοντά στο 2023 αφήνοντας πίσω σεληνιακό τοπίο, χωριά φαντάσματα και ανθρώπους χωρίς δουλειά μιας και τα χωράφια τους πλέον έχουν απαλλοτριωθεί και δεν μπορούν να καλλιεργηθούν. Η πολιτεία και η τοπική αυτοδιοίκηση έχουν τον πρώτο λόγο και πρέπει να πράξουν επιτέλους τα αυτονόητα γι’αυτόν τον τόπο και γι’αυτούς τους ανθρώπους που έδωσαν τόσα πολλά στη χώρα και πήραν ψίχουλα.

Τα χωριά του πρώην δήμου Ελλησπόντου ανήκουν πλέον στο δήμο Κοζάνης και οι κάτοικοι πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως όλοι οι υπόλοιποι δημότες και όχι σαν ¨παιδιά ενός κατώτερου θεού¨!

Υ.Γ. Με τον Α.Η.Σ Αγίου Δημητρίου πολύ κοντά σ’αυτά τα χωριά δεν καταλαβαίνω πως γίνεται, μιας και το ζητάνε οι κάτοικοι εδώ και χρόνια, να μην τους παρέχεται μειωμένο ρεύμα όσο διαρκεί ο χειμώνας τουλάχιστον, ως ελάχιστη προσφορά από τη Δ.Ε.Η για να ζεσταίνονται, γιατί απ’ό,τι φαίνεται αν και το εργοστάσιο είναι δίπλα, η τηλεθέρμανση δεν υπάρχει ούτε σαν σκέψη στο μυαλό αυτών που αποφασίζουν για το μέλλον αυτών των χωριών.

Περισσότερα εδώ

πατάτας μα ντο πατάτας

Πλήθος κόσμου τίμησε και φέτος την καθιερωμένη Γιορτή Πατάτας, την 3η κατά σειρά, στο Καπνοχώρι Κοζάνης το βράδυ του Σαββάτου (24/08). Πατατοεδέσματα μαγειρεμένα από τις γυναίκες του χωριού, χορευτικά τμήματα και πλούσιο παραδοσιακό, λαϊκό, ποντιακό γλέντι. Δείτε το σχετικό βίντεο του kozan.gr…Πλήθος κόσμου τίμησε και φέτος την καθιερωμένη Γιορτή Πατάτας, την 3η κατά σειρά, στο Καπνοχώρι Κοζάνης το βράδυ του Σαββάτου (24/08). Πατατοεδέσματα μαγειρεμένα από τις γυναίκες του χωριού, χορευτικά τμήματα και πλούσιο παραδοσιακό, λαϊκό, ποντιακό γλέντι. Δείτε το σχετικό βίντεο του kozan.gr

Τρώω την ψυσ'

Γιώργος Αμαραντίδης (Συμούλ΄τς)...

Η μάχη να κρατηθεί στη ζωή ήταν νομοτελειακά άνιση και για το Γιώργο Αμαραντίδη, που «έφυγε» τα ξημερώματα της 2ας Φεβρουαρίου σε ηλικία 69 ετών. Μπορεί ο θάνατος να είναι ο κοινός κλήρος όλων των ανθρώπων δεν είναι όμως το ίδιο και η συμβολή του καθενός στο γένος, τη μουσική παράδοση, την πολιτισμική κληρονομιά. Ο Γιώργος Αμαραντίδης συνέβαλε καθοριστικά σ΄ αυτό που συνήθως ονομάζουμε ποντιακή μουσική παράδοση.

Ο Αμαραντίδης είχε πολλά από τα γνωρίσματα που χαρακτήριζαν την πρώτη προσφυγική γενιά. Είχε «παρωνύμ’», που το πήρε κληρονομικά από το πατέρα του, λυράρη επίσης, Στάθη Αμαραντίδη. Ήταν ο «Σουμουλίκας» ασό Σοφουλάρ΄(Καπνοχώρι), όσο ήταν νεότερος και αργότερα ο «Συμούλ΄τς». Οι γονείς του, Στάθης και Σοφία (το γένος Καβακίδου) κατάγονταν την Άνω Ματσούκα (Γιαννακάντων). Ήταν αυτοδίδακτος λυράρης από τα 12 του χρόνια, ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν ήρθε για συνέντευξη στις εκπομπές του πατέρα μου, Στάθη Ευσταθιάδη, αρχές της δεκαετίας του ΄90, περιέγραφε πώς «καραδοκούσε» να φύγει ο πατέρας του από το σπίτι και να πάει να βρει τα δίστιχα που έγραφε στα τσιγαρόχαρτά του. Έτσι διέσωσε πολλά δίστιχα του πατέρα του, που τα έκανε αργότερα γνωστά στα τραγούδια του. Στα 15 του χρόνια ο Σουμουλίκας ήταν ήδη γνωστός στα χωριά της Κοζάνης και τραγουδούσε στα καφενεία, με γέροντες που ήρθαν απ΄ την πατρίδα. Θείος του ήταν άλλωστε και ένα από τα σύμβολα της Ματσούκας, ο Στοφόρον (Χριστόφορος Χριστοφορίδης) και κοντοχωριανοί του ο Ποσινάκς, ο Παύλος ο Ξυνόπουλος, ο Κώστας Χαραλαμπίδης, ο Γαβράς, ο Γιάννης Αραπίδης, τη Καρα΄ένν΄ο Κώστας, ο Στυλιανός Αμαραντίδης, ο Καβάκς κ. ά.

Στην Αθήνα πρωτοπήγε το 1973, στην αρχή τα καλοκαίρια, για ένα 15θήμερο κάθε μήνα, όπου παρουσίαζε χορούς του Πόντου στο Θέατρο της Δόρας Στράτου (1973-80) κι ύστερα μόνιμα. Με την κάθοδό του στην Αθήνα, έγινε γνωστός και ταξίδεψε σε πολλές χώρες του εξωτερικού όπως στην Ινδία, το Αζερμπαϊτζάν, τον Καναδά, την Αμερική, την Αυστραλία και σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Συνεργάστηκε με τη Δόμνα Σαμίου, το Στάθη Νικολαΐδη, το Χάρη Καζαντζίδη (αγγείον), το Γιάννη Αραματανίδη (αγγείον), το Γιάννη Καλπατσινίδη (αγγείον), τον Πόλιον Παπαγιαννίδη, τον Κώστα τη Πατόζ΄ αλλά και με νεότερους, όπως τον Ηλία Υφαντίδη, τον Παναγιώτη Θεοδωρίδη κ.ά. Με τους δεκάδες δίσκους του (πάνω από σαράντα μαζί με τις συμμετοχές), ήταν για τους Πόντιους της Κοζάνης ο «πρέσβης» των σκοπών της Ματσούκας στους υπόλοιπους Πόντιους, καθώς έκανε σχεδόν «μόδα» τους σκοπούς της Άνω Ματσούκας (τα χαψικιεέτ΄κα). Ανέδειξε δύο ξεχασμένα για την εποχή εκείνη μουσικά όργανα, το αγγείον και τη χειλιαύριν. Ορόσημο ήταν ο δίσκος του με τον επίσης Χαψικιεέτε θρυλικό τουλουμτσή «Ασαλούμ’» (Κώστα Κυριακίδη) και το Στοφόρον, αλλά και αργότερα με τον Αραματάν΄, ένας δίσκος μόνο με αγγείον. Ας σημειωθεί ότι σε όλες τις δισκογραφικές δουλειές του ήταν πολύ προσεκτικός, τόσο από μουσικής απόψεως, όσο και σε θέματα γραπτής απόδοσης της ποντιακής διαλέκτου (επιμέλεια των δίσκων του έχει κάνει και ο Σίμος Λιανίδης).

Από τη βράβευση του Γιώργου Αμαραντίδη στο 5ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών της Π.Ο.Ε.

 Ο Αμαραντίδης είχε το χάρισμα των παλιών λυράρηδων και τραγουδιστών να γράφει στίχο και μουσική, χωρίς να διακρίνονται τα δημιουργήματά του από τα παραδοσιακά. Ερμήνευε το ίδιο καλά τα ματσουκάτ΄κα, τα κλασσικά ποντιακά τραγούδια («Μονόγιαννες», «Πάρθεν η Ρωμανία», «Αφήνω γειά σας άρχοντες») αλλά και τραγούδια του σημερινού Πόντου («Πόντιον ποντιοπούλ΄»). Ως ο πιο αντιπροσωπευτικός ερμηνευτής της Ματσούκας, ήταν για χρόνια ο βασικός καλλιτέχνης στο θρυλικό –για τα δεδομένα της Θεσσαλονίκης τότε- χορό της Ένωσης Ποντίων Ματσούκας.

Ο Γιώργος Αμαραντίδης με τη Δόμνα Σαμίου

Στο 5ο φεστιβάλ της Π.Ο.Ε. στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από πρόταση της Επιτροπής Χορού, τιμήθηκε ως ο πιο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της Ματσούκας εν ζωή. Στο 7ο φεστιβάλ στην Κομοτηνή συμμετείχε με το Σ.Πο.Σ. Νοτίου Ελλάδος & Νήσων, που χόρευε χορούς από την περιοχή της Ματσούκας. Δε δέχτηκε να μεταβεί στην Κομοτηνή αεροπορικώς. Ήθελε να είναι παρέα με τα νέα παιδιά, χορευτές και μουσικούς. Και όντως, στην Κομοτηνή τραγούδησε μέχρι τις πρωινές ώρες δείχνοντας σε όλους ότι υπάρχουν και καλλιτέχνες που διασκεδάζουν και συγκινούνται με τα Ποντιακά, που γίνονται ένα με τη νεολαία, όπως κάποτε και ο ίδιος γινόταν ένα με τους ηλικιωμένους από τον Πόντο, όταν ήταν 15 χρονών…

Ο Γιώργος Αμαραντίδης δίδασκε ποντιακή λύρα (τα τελευταία χρόνια στο Ελληνικό Σωματείο «Οι Μωμόγεροι» στην Καλλιθέα Αθηνών όπου και διέμενε μόνιμα), όπως οι παλιοί λυράρηδες, εμπειρικά, χωρίς παρτιτούρες και νότες. Η παρουσία του ως «δάσκαλος» σημάδευε τους μαθητές του (που τον αποκαλούσαν «πατέρα»), όχι μόνο με τις μουσικές ικανότητές του, αλλά και με την παράδοση που υπήρχε στη ζωή του ήπια και ρεαλιστικά, παρόλο που ζούσε για δεκαετίες στην Αθήνα. Μιλούσε ποντιακά, έπαιζε τάβλι στο καφενείο της γειτονιάς, έτρωγε Ποντιακά φαγητά (μέχρι και τελευταία η Ελένη Βασιλειάδου έστελνε στη γυναίκα του τυρομίντζ΄ και βούτορον). Δεν έχασε, άλλωστε ποτέ την επαφή με το χωριό. Όποτε έβρισκε την ευκαιρία βρισκόταν σε μουχαπέτ΄ με το Λευτέρη του Κοκκινά, το Μωμό, τον Κώστα Κοκκινίδη, αλλά και τον αείμνηστο αδελφικό του φίλο Χαράλαμπο Παταρίδη (Χουσεΐν). Ο χαμός του πέρσι σημάδεψε και την αρχή του τέλους για τον Συμούλ΄. Πήγε από την Αθήνα στην Κοζάνη και γύρισε αυθημερόν (με τον Κώστα Αλεξανδρίδη) για να παίξει με τρεμάμενη φωνή πάνω στο μνήμα του το «Αφήνω γειά σας άρχοντες»…

Ο Γιώργος Αμαραντίδης καθοδήγησε «παραδοσιακά» εκατοντάδες Ποντίους. Γλέντησε μερόνυχτα με γέρους γεννημένους στον Πόντο, αλλά και με παρχαρομάνες στο βουνό. Επέμεινε στην παράδοση, εποχές που το νεοποντιακό τραγούδι μεσουρανούσε. Αυτός ήταν και ο λόγος που σταμάτησε να τραγουδά σε κέντρα διασκέδασης από τη δεκαετία του ΄80. Δεν έκανε «εκπτώσεις» στην παράδοση. Σημάδεψε τη μουσική ιστορία της Ματσούκας εκπροσωπώντας μια ολόκληρη παραδοσιακή κοινωνία. Έκανε όμως και μια ωραία οικογένεια με τη γυναίκα του Ρούδα και τα τρία παιδιά τους, Στάθη, Γιάννη και Σοφία. Η φωνή της γυναίκας του όταν τον συνόδευε στην τελευταία κατοικία «Αμάραντε μ΄ που πας…» αντηχεί ακόμη στα βουνά της Κοζάνης, εκεί όπου άλλοτε αντηχούσε το τραγούδι και η λύρα του Συμούλ΄. Τα «αμάραντα», όμως, δε μαραίνονται και ο Γιώργος Αμαραντίδης δε θα σβήσει από τη μνήμη κανενός. Πέρασε στην ιστορία της ποντιακής παράδοσης ως «Τη Ματσούκας το άστρον…»

Καλό ταξίδι και χαιρετίσματα στον πατέρα μου….

Μυροφόρα Ε. Ευσταθιάδου

* Το 40μερό μνημόσυνο του Γιώργου Αμαραντίδη θα τελεστεί την Κυριακή 10 Μαρτίου 2013 στο Καπνοχώρι Κοζάνης.

Που είναι το καραγάτσι οέο?

Πατάται

Έξατε ντο είπεν ο Ποππάς?

Η Ρωμανία κι αν επέρασε ανθεί και φέρει κι' άλλον.

 

Άτο χα

Εξελίξεις γύρω από την ποντιακή γενοκτονία

Εξελίξεις γύρω από την ποντιακή γενοκτονία




1 Απόφασης του Κοινοβουλίου


1. Το Κοινοβούλιο ανακοινώνει στην κυβέρνηση την απόφασή της σε σχέση με ό, τι αναφέρεται στην πρόταση ψηφίσματος σχετικά με την αναγνώριση της Σουηδίας της γενοκτονίας εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων / Σύριων / Χαλδαίων και Πόντιων.

2. Το Κοινοβούλιο ανακοινώνει στην κυβέρνηση την απόφασή της σε σχέση με ό, τι αναφέρεται στην πρόταση ότι η Σουηδία θα πρέπει να ενεργήσει εντός της ΕΕ και του ΟΗΕ για μια διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων / Σύριων / Χαλδαίων και Πόντιων.

3. Το Κοινοβούλιο ανακοινώνει στην κυβέρνηση την απόφασή της σε σχέση με ό, τι αναφέρεται στην πρόταση ότι η Σουηδία θα πρέπει να ενεργήσει για την Τουρκία να αναγνωρίσει τη γενοκτονία κατά των Αρμενίων, Ασσυρίων / Σύριων / Χαλδαίων και Πόντιων.




2 Ιστορικό

«Το Φόρουμ για την ζωντανή ιστορία της είναι μια αρχή η οποία έχει ως αποστολή - με βάση το Ολοκαύτωμα - να συνεργαστεί με ζητήματα που αφορούν την ανοχή για, της δημοκρατία και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με το φωτισμό των πιο σκοτεινών κομμάτια της ανθρώπινης ιστορίας που θέλουμε να επηρεάσουν το μέλλον. "

Έτσι, διαβάζει την περιγραφή ενός οργανισμού που λειτουργεί σε αποστολή με εντολή της σουηδικής κυβέρνησης και εκπαιδεύει, μεταξύ άλλων, για τη γενοκτονία του 1915. Το δίδαγμα της ιστορίας είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της σημερινής δημοκρατίας, όπου έχουμε μάθει από τα λάθη μας και με την πρόληψη επανάληψη των προηγούμενων λαθών προσπαθούμε για ένα καλύτερο μέλλον. Ωστόσο, η πρόληψη μελλοντικών στραβοπατημάτων, ιδιαίτερα αν αυτά είναι γνωστά από την ιστορία, δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην περίπτωση που δεν αναγνωρίζει ανοιχτά υπέπεσε σε σφάλματα. Έτσι, η ρεβιζιονιστική ιστορία είναι ένα επικίνδυνο εργαλείο για τη διευκόλυνση επανάληψη των σκοτεινών σελίδων της ιστορίας.

Το 1915 γενοκτονία απ 'όλα βύθισε το λαό των Αρμένιων, Ασσύριων / Σύριων / Χαλδαίων και των Ποντίων, αλλά αργότερα, ήρθε να επηρεάσει και άλλες μειονότητες. Ήταν το όνειρο μιας μεγάλης Αυτοκρατορίας, του Μεγάλου Τουράν, που προκάλεσε οι ηγέτες της Τουρκίας που θέλουν να ομογενοποιήσουν εθνικά απομεινάρια της σάπιας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Αυτό επιτεύχθηκε με την κάλυψη της εν εξελίξει παγκόσμιου πόλεμου, όταν οι Αρμένιοι, Ασσύριοι / Συρίας / Χαλδαίων και των Πόντιοι αφανίστηκαν. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι περίπου 1.500.000 Αρμενίους, μεταξύ 250.000 και 500.000 Ασσύριοι / Σύριοι / Χαλδαίοι και περίπου 350.000 Πόντιοι έχουν σκοτωθεί ή εξαφανιστεί.

Κατά το σύντομο χρονικό διάστημα μετά την τουρκική ήττα του 1918 μέχρι τη στιγμή που η τουρκική εθνικιστική κίνηση, υπό την ηγεσία του Μουσταφά Κεμάλ, η γενοκτονία ήταν να συζητηθεί ανοιχτά. Πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες ανήλθε σε δίκη, κατηγορούμενοι για "εγκλήματα πολέμου" και "διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας". Αρκετοί από αυτούς κρίθηκαν ένοχοι και καταδικάστηκαν σε θάνατο ή τη φυλακή. Κατά τις φρικτές λεπτομέρειες σχετικά με τις διώξεις των μειονοτήτων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν αποκαλυφθούν. Έτσι, η Τουρκία πέρασε από την ίδια φάση με εκείνη της Γερμανίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, η διαδικασία ήταν βραχύβια. Η εμφάνιση του τουρκικού εθνικιστικού κινήματος και τη διάλυση του Σουλτανάτου είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή των δικών και η πλειοψηφία των κατηγορουμένων αφέθηκαν ελεύθεροι. Σχεδόν, το σύνολο υπόλοιπο χριστιανικό πληθυσμό - Αρμένιοι, Ασσύριοι / Σύριοι / Χαλδαίοι, και οι Ελληνες του Πόντου - εκδιώχθηκαν από τις περιοχές που είχαν κατοικηθεί για πάνω από χιλιάδες χρόνια.



3 Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών της Γενοκτονίας του 1948, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Επίσημου Αναγνωρίσεις

Ο Raphael Lemkin, οι πολωνικές-εβραϊκό δικηγόρος που επινόησε τον όρο "γενοκτονία" κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940 και ήταν ο πατέρας της Σύμβαση του ΟΗΕ του πρόληψη και την τιμωρία του εγκλήματος της γενοκτονίας, είχε πλήρη επίγνωση της γενοκτονίας του 1915 και την αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να παρέμβει. αναθεώρηση του ορισμού του εγκρίθηκε στη Σύμβαση του ΟΗΕ η οποία έχει ως εξής:

Το άρθρο 2) Στην παρούσα σύμβαση, γενοκτονία σημαίνει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις που διαπράττονται με σκοπό την καταστροφή, εν όλω ή εν μέρει, σε εθνικό, εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, όπως αυτή:


- Δολοφονία μελών της ομάδας

- Πρόκληση σοβαρών σωματικών ή διανοητικών βλαβών σε μέλη της ομάδας

- Εθελούσια επιβολή στην ομάδα συνθηκών διαβίωσης που αποσκοπούν φυσική εξόντωσή της, εν όλω ή εν μέρει

- Η επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων εντός της ομάδας

- Δια της βίας μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα.

Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι η σημερινή σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών από το 1948 δεν είναι μια νέα νομοθεσία, αλλά μια απλή επικύρωση των υφιστάμενων διεθνών νόμων για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» που είχαν διατυπωθεί στην Συνθήκη των Σεβρών, το άρθρο 230 (1920). Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Σύμβαση του ΟΗΕ για τη μη εφαρμογή των κανονιστικών περιορισμών για τα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, η οποία εγκρίθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1968, βρίσκεται στην εξουσία από 11 Νοεμβρίου 1970, η οποία επικυρώνει αναδρομικά ένα του μη δεσμευτικού χαρακτήρα . Από αυτόν ακριβώς το λόγο, τόσο σφαγές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και το Ολοκαύτωμα είναι περιπτώσεις γενοκτονίας, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, παρά το γεγονός ότι και οι δύο έλαβαν χώρα πριν από τη δημιουργία της Σύμβασης.

Κατά τη διάρκεια της ιστορίας των Ηνωμένων Εθνών για δύο μεγαλύτερες μελέτες / εκθέσεις έχουν διεξαχθεί σχετικά με το έγκλημα της γενοκτονίας. Η πρώτη ήταν η Έκθεση Ruhashyankiko, από το 1978, και η δεύτερη ήταν έκθεση, Benjamin Whitaker το 1985 (Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Υπο-Επιτροπής για την Πρόληψη των Διακρίσεων και την Προστασία των Μειονοτήτων, Τριάντα όγδοη σύνοδος, σημείο 4 της προσωρινής ημερήσιας διάταξης, E/CN.4/Sub.2/1985/6).

Το γενοκτονία αναφέρεται σε διάφορα σημεία της, ως παράδειγμα διάπραξης γενοκτονία κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Η έκθεση ψηφίστηκε στην υποεπιτροπή της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα με τις φωνές 14 κατά 1 (4 αποχές), τον Αύγουστο, 1985. Στις 18 Ιούνη 1987, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Αρμενίων. Από το 1965, δηλαδή την 50η επέτειο της γενοκτονίας, πολλές χώρες και οργανώσεις έχουν αναγνωρίσει επισήμως τη γενοκτονία του 1915, μεταξύ άλλων, της Ουρουγουάης (1965), κυπαρίσσι (1982), Ρωσία (1995), Ελλάδα (1996), το Λίβανο (1997) , το Βέλγιο (1998), Γαλλία (1998), Ιταλία (2000), Το Βατικανό (2000), Ελβετία (2003), Αργεντινή (2003), Καναδάς (2004), Σλοβακία (2004), Κάτω Χώρες (2004), Πολωνία (2005 ), Βενεζουέλα (2005), Γερμανία (2005), Λιθουανία (2005), και τη Χιλή (2007).




4 Η έρευνα σχετικά με τη Γενοκτονία 1915 και σουηδική Γνώσης

Η Γενοκτονία στο οθωμανικό κράτος θεωρείται η δεύτερη μετά το Ολοκαύτωμα, μελετημένη υπόθεση στη σύγχρονη εποχή. Σήμερα, ένα ευρύ και διεπιστημονικό υπάρχει συναίνεση μεταξύ η συντριπτική πλειοψηφία των μελετητών γενοκτονίας που αφορά τις σφαγές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου ως γενοκτονία και η οποία αναφέρεται από τους μελετητές ως «πρωτότυπο γενοκτονία" (ενώ το Ολοκαύτωμα ονομάζεται "γενοκτονία παραδείγματος "). Η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ένας ανεξάρτητος φορέας που οδηγεί και διεπιστημονική αρχή εντός της περιοχής, έχει επανειλημμένα επικυρώσει μια συναίνεση στο θέμα αυτό, και συγκεκριμένα: 13 Ιουνίου 1997, 13 Ιουνίου, 2005, 5 Οκτωβρίου 2007 και τον Απρίλιο 23, 2008. Το ψήφισμα από 13 Ιούλη του 2007 έχει ως εξής:

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η άρνηση της γενοκτονίας αναγνωρίζεται ευρέως ως τελικό στάδιο της γενοκτονίας, κατοχύρωση ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες?

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η Οθωμανική γενοκτονία εναντίον μειονοτικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο απεικονίζεται συνήθως ως γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων και μόνο, με λίγη αναγνώριση των ποιοτικά παρόμοιων γενοκτονιών εναντίον άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ ότι είναι πεποίθηση της Διεθνούς Ένωσης των Μελετητών Γενοκτονιών, ότι η Οθωμανική εκστρατεία εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της αυτοκρατορίας μεταξύ 1914 και 1923, συνιστούν γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων, Ποντίων και των Έλλήνων της Ανατολίας.

Περαιτέρω να επιλυθεί, ότι ο Σύνδεσμος καλεί την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες εναντίον αυτών των πληθυσμών, να εκδώσει μια επίσημη απολογία, και να λάβει άμεσα και ουσιαστικά βήματα προς την αποκατάσταση.

Στις 8 Ιουνίου, περισσότεροι από 60 διεθνο�F�ς φήμης επιστήμονες γενοκτονία υπέγραψαν έκκληση απευθύνεται στα μέλη του Κοινοβουλίου, όπου απορρίφθηκαν τα αιτήματα για την έλλειψη ενότητας μεταξύ των μελετητών για το 1915 τη γενοκτονία. Η έρευνα πρέπει να συνεχιστεί και τόσο της Τουρκίας όσο και ο κόσμος πρέπει να εξασφαλίσει �84ις δυνατότητες για μια ανοιχτή, ανεξάρτητη και αδιατάρακτη ατμόσφαιρα, μεταξύ άλλων, από την Τουρκία να έχει να δώσει πλήρη πρόσβαση στα αρχεία της, καθώς και ότι επιτρέπει παρόμοιες συζητήσεις χωρίς επιστήμονας, συγγραφείς, δημοσιογράφοι και εκδότες να διακινδυνεύσει δίωξης για το γεγονός ότι σχολίασε σχετικά με την πραγματικότητα της γενοκτονίας.

Η νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, είναι μία γνήσια σουηδική γνώση της γενοκτονίας του 1915. Το Σουηδικό Υπουργείο Εξωτερικών και το Γενικό Επιτελείο ήταν πλήρως ενημερωμένοι για τη συνεχιζόμενη εξόντωση μέσω των εκθέσεων που πρεσβευτή της Σουηδίας. Μεταξύ άλλων, μπορεί κανείς να διαβάσει τα εξής:

• Anckarsvärd, 6 Ιουλίου 1915: "ο κ. Κύριε Υπουργέ, Οι διωγμοί των Αρμενίων έχουν φθάσει ανατριχιαστικές αναλογίες και όλα τα σημεία το γεγονός ότι οι Νεότουρκοι θέλουν να αδράξουν την ευκαιρία, αφού οφείλεται σε διάφορους λόγους, δεν υπάρχουν αποτελεσματική εξωτερική πίεση που πρέπει να φοβούνται, να, μια για πάντα τίθενται τέρμα του αρμενικού ζητήματος. Τα μέσα για αυτό είναι αρκετά απλή και αποτελείται από την εξόντωση του αρμενικού έθνους. "


• Anckarsvärd, 22 του Ιούλη 1915: «Δεν είναι μόνο οι Αρμένιοι, αλλά και η τουρκική θέματα της ελληνικής εθνικότητας, οι οποίοι προς το παρόν υπόκεινται σε σοβαρές διώξεις ... Σύμφωνα με Mr.Tsamados [Ελληνικά επιτετραμμένο] [ εκτοπισμοί ] δεν μπορεί να είναι οποιοδήποτε άλλο θέμα από ένα πόλεμο εξόντωσης κατά του ελληνικού έθνους στην Τουρκία ... "

• Anckarsvärd, 2 Σεπτεμβρίου 1915: «Η προθεσμία των έξι λεγόμενη αρμενική βιλαέτια φαίνεται να είναι εντελώς καθαριστεί από, τουλάχιστον, Αρμένιοι-Καθολικό των Αρμενίων του ... Είναι προφανές ότι οι Τούρκοι παίρνουν την ευκαιρία να, τώρα κατά τη διάρκεια του πολέμου, εξοντώσει του αρμενικού έθνους, έτσι ώστε όταν η ειρήνη δεν έρχεται αρμενικό ζήτημα υφίσταται πλέον. "

• Wirsén, 13 Μαΐου 1916: «Η κατάσταση της υγείας στο Ιράκ είναι τρομακτική. Εξανθηματικός τύφος αξιώσεις πολυάριθμα θύματα. Το αρμενικό διώξεις έχουν σε μεγάλο βαθμό συνέβαλαν στην εξάπλωση της νόσου, δεδομένου ότι η απέλαση [Αρμενίων] σε εκατοντάδες χιλιάδες έχουν πεθάνει από την πείνα και στερήσεις κατά μήκος των οδών. "

• Anckarsvärd, 5 Ιανουαρίου 1917: «Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική αν η Τουρκία είχε ακολουθήσει τις συμβουλές των Κεντρικών Δυνάμεων να αφήσουν τους οργανώνουν το ζήτημα των προβλέψεων κλπ ... Ακόμα χειρότερα από αυτό είναι, ωστόσο, η εξόντωση των Αρμενίων, η οποία, ίσως, θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί εάν γερμανική συμβούλους είχε εγκαίρως λάβει αρχή σχετικά με την πολιτική διοίκηση, όπως η γερμανική αξιωματικοί πράγματι πρακτική πάνω στρατός και το ναυτικό. "

• απεσταλμένος Ahlgren, 20 Αυγούστου 1917: «Οι υψηλές τιμές συνεχίζουν να ανεβαίνουν ... Υπάρχουν αρκετοί λόγοι: ... και, τέλος, η ισχυρή μείωση της εργατικής δύναμης, προκλήθηκαν εν μέρει από την κινητοποίηση, αλλά εν μέρει και από την εξόντωση των Αρμενίων αγώνα".

Στα απομνημονεύματά του "Αναμνήσεις από την Ειρήνη και πόλεμος» (1942), Ο Wirsén αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο για τη γενοκτονία. Στο "Η δολοφονία ενός Έθνους", ο Wirsén γράφει ότι:

«Επισήμως, αυτά [οι] εκτοπίσεις είχαν ως στόχο να μετακινηθεί το σύνολο του αρμενικού πληθυσμού της στέπας περιοχές της Βόρειας Μεσοποταμίας και της Συρίας, αλλά στην πραγματικότητα ως στόχο να εξοντώσουν των Αρμενίων, την οποία η καθαρή τουρκικού στοιχείου στη Μικρά Ασία θα επιτευχθεί μια δεσπόζουσα θέση . ... Η εξόντωση του αρμενικού έθνους στη Μικρά Ασία πρέπει να αναστατώσει όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα. Ο τρόπος με τον οποίο το αρμενικό ζήτημα λύθηκε ήταν ανατριχιαστικό. "

Εκτός από αυτά, υπάρχουν πολυάριθμες μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων που ιεραποστόλων και των εργαζομένων στον τομέα, όπως η Alma Johansson, Μαρία Anholm, Lars Erik Högberg, E. John Larson, Όλγα Moberg, Per Pehrsson και άλλα δημοσιεύονται. Hjalmar Branting ήταν ο πρώτος άνθρωπος, ο οποίος πολύ πριν Lemkin, χρησιμοποίησε τον όρο γενοκτονία ("folkmord") όταν, στις 26 Μαρτίου 1917, κάλεσε τους διωγμούς εναντίον των Αρμενίων ως «μια οργανωμένη και συστηματική γενοκτονία, χειρότερο από αυτό που ποτέ έχουν δει στην Ευρώπη ».

Η αναγνώριση της γενοκτονίας 1915 δεν είναι σημαντική μόνο για την αποκατάσταση της πληγείσας ηθική ομάδες και τις μειονότητες που ζουν ακόμα στην Τουρκία, αλλά και για την προώθηση της ανάπτυξης της Τουρκίας. Η Τουρκία δεν μπορεί να γίνει μια καλύτερη ποιότητα της δημοκρατίας αν η αλήθεια για το παρελθόν του είναι άρνηση. Η δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ επειδή εξέφρασαν ανοιχτά τον εαυτό του όσον αφορά την γενοκτονία και αρκετές άλλες έχουν διωχθεί από την ίδια διαβόητη Παράγραφο του 301 του Ποινικύ Κώδικα. Οι πλέον πρόσφατες αλλαγές του νόμου από την τουρκική κυβέρνηση είναι διακοσμητικού χαρακτήρα και δεν συνεπάγονται οποιεσδήποτε αλλαγές τι τόσο πάντα. Λέγεται ότι η ιστορία πρέπει να αφεθεί στους ιστορικούς και υποστηρίζουμε πλήρως αυτό. Ωστόσο, είναι ευθύνη των πολιτικών να ενεργήσει σύμφωνα με ιστορικά γεγονότα και την ιστορική έρευνα. Επιπλέον, μία σουηδική αναγνώριση της αλήθειας και μια ιστορική πραγματικότητα που δεν πρέπει να συνεπάγεται κανένα εμπόδιο ούτε για το μεταρρυθμιστικό έργο στην Τουρκία ή της Τουρκίας στην ΕΕ τις διαπραγματεύσεις. Με βάση όσα έχουμε αναφέρει πιο πάνω, θεωρούμε ότι η Σουηδία θα πρέπει να αναγνωρίσει τη γενοκτονία κατά τών Αυτό πρέπει να το παρουσιάσει στο Κοινοβούλιο ως αντάλλαγμα της προς την κυβέρνηση.


Επιπλέον, θεωρούν ότι η Σουηδία θα πρέπει να ενεργεί διεθνώς, εντός του πλαισίου της ΕΕ και του ΟΗΕ, για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας 1915 εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων / Σύριων / Χαλδαίων και Πόντιων.

Όσο χώρες όπως η Σουηδία, δεν αντιμετωπίζει την Τουρκία με την αλήθεια και τα πραγματικά περιστατικά, η Τουρκία δεν μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω στην πορεία της σε μια πιο ανοικτή κοινωνία, μια καλύτερη ποιότητα της δημοκρατίας και να ανοίξει πλήρως τις δυνατότητες της για ένταξη στην ΕΕ . Έτσι, η Σουηδία θα πρέπει να ενεργήσει για την Τουρκία να αναγνωρίσει το 1915 γενοκτονία κατά των Αρμενίων, Ασσυρίων / Σύριων / Χαλδαίων και Πόντιων.

Οι βουλευτές

Alice Astrom (Αριστερά) Annelie Enochson (Χριστιανοδημοκράτες) Bodil Ceballos (Πράσινοι) Christopher Ödmann (Πράσινοι) Esabelle Dingizian (Πράσινοι) Malm Fredrik (των Φιλελευθέρων) Hans Linde (Αριστερά) Leander Helena (Green) Kalle Λάρσον (Αριστερά) Lars Ohly (Αριστερά ) Lennart Sacrédeus (Χριστιανοδημοκράτες) Mats Pertoft (Green) Andersson Max (Green) Νίκος Παπαδόπουλος (σοσιαλδημοκράτες) Γιλμάζ Kerimo (Σοσιαλδημοκράτες)



1 Proposal for Parliament Decision

1. The Parliament announces to the government its decision in reference to what is stated in the motion regarding Sweden recognizing the 1915 genocide against Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans and Pontic Greeks.

2. The Parliament announces to the government its decision in reference to what is stated in the motion that Sweden should act within EU and UN for an international recognition of the 1915 genocide against Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans and Pontic Greeks.

3. The Parliament announces to the government its decision in reference to what is stated in the motion that Sweden should act for Turkey to recognize the 1915 genocide against Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans and Pontic Greeks.






2 Background

“Forum for living history is an authority which has the mission to – with basis in the Holocaust – work with issues which concern tolerance, democracy and human rights. By illuminating the darkest pieces of the human history we want to affect the future.”

So reads the description of an agency which works on mission by order of the Swedish Government and educates, among others, about the 1915 genocide. The lesson of history is one of the cornerstones of the present-day democracies where we have learned of our mistakes and by preventing repetition of earlier errors we strive for a better future. However, a prevention of future missteps, especially if these are known from the history, can not be implemented if one does not openly recognizes committed errors. Thus, history revisionism is a dangerous tool for facilitating repetition of the dark pages of the history.

The 1915 genocide foremost engulfed Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans and Pontic Greeks, but later came to also affect other minorities. It was the dream of a large Turanic Empire, Great Turan, which caused the Turkish leaders wanting to ethnically homogenize the remains of the decaying Ottoman Empire at the turn of the 19th century. This was achieved under the cover of the ongoing world war, when the Armenian, Assyrian/Syrian/Chaldean and Pontic Greek population of the empire were, almost entirely, annihilated. Researchers estimate that about 1,500,000 Armenians, between 250,000 and 500,000 Assyrians/Syrians/Chaldeans and about 350,000 Pontic Greeks have been killed or disappeared.

During the short period following the Turkish defeat in 1918 until the time when the Turkish nationalistic movement, under the leadership of Mustafa Kemal, the genocide was discussed openly. Political and military leaders stood on trial, accused for “war crimes” and “committed crimes against humanity”. Several of them were found guilty and sentenced to the death or prison. During these trials horrible details about the persecution of the minorities in the Ottoman Empire were reveled. Thus, Turkey went through the same phase as the one Germany experienced after the Second World War. However, the process was short-lived. The emergence of the Turkish nationalistic movement and the dissolution of the Sultanate resulted in the discontinuation of the trials and the majority of the accused were set free. Almost, the entire remaining Christian population – Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans, and Pontic Greeks – were expelled from areas they had inhabited for over thousands of years.



3 UN Genocide Convention 1948, the European Parliament and Official Recognitions

Raphael Lemkin, the Polish-Jewish lawyer who coined the term “genocide” during the 1940s and was the father of the UN Convention of Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, was fully aware of the 1915 genocide and the failure of the international community to intervene. His revision of the definition was adopted in the UN Convention which reads as follows:


Article 2) In the present Convention, genocide means any of the following acts committed with intent to destroy, in whole or in part, a national, ethnical, racial or religious group, as such:

- Killing members of the group;

- Causing serious bodily or mental harm to members of the group;

- Deliberately inflicting on the group conditions of life calculated to bring about its physical destruction in whole or in part;

- Imposing measures intended to prevent births within the group;

- Forcibly transferring children of the group to another group.

Furthermore, it is established that the present-day UN Convention from 1948 is not a new legislation, but merely a ratification of existing international laws on “crimes against humanity” which were stated in the Sèvres Treaty, Article 230 (1920). Even more important is the fact that the UN Convention on the Non-Applicability of Statutory Limitations to War Crimes and Crimes Against Humanity, adopted on November 26, 1968, in power since November 11, 1970, which ratifies its retroactive an non-prescriptive nature. Of this very reason, both massacres in the Ottoman Empire and the Holocaust are cases of genocide in accordance to the UN Convention, in spite the fact that both occurred before the Convention was established.

During the history of UN two larger studies/reports have been conducted on the crime of genocide. The first was the so-called Ruhashyankiko Report, from 1978, and the second was the Whitaker Report, conducted by Benjamin Whitaker in 1985 (Economic and Social Council Commission on Human Rights, Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities, Thirty-eighth session, Item 4 of the provisional agenda, E/CN.4/Sub.2/1985/6).

The 1915 genocide is mentioned in several places in as an example of committed genocides during the 20th century. The report was voted on in the Subcommittee of the UN Committee for Human Rights with the voices 14 against 1 (4 abstentions) in August, 1985. On June 18, 1987, the European Parliament officially recognized the Armenian genocide. Since 1965, that is, the 50th anniversary of the genocide, several countries and organizations have officially recognized the 1915 genocide, among others Uruguay (1965), Cypress (1982), Russia (1995), Greece (1996), Lebanon (1997), Belgium (1998), France (1998), Italy (2000), The Vatican (2000), Switzerland (2003), Argentina (2003), Canada (2004), Slovakia (2004), Netherlands (2004), Poland (2005), Venezuela (2005), Germany (2005), Lithuania (2005), and Chile (2007).




4 The Research on the 1915 Genocide and Swedish Knowledge

Second to the Holocaust, the 1915 genocide is regarded as the most studied case in the modern time. Today a broad and interdisciplinary consensus exists among an overwhelming majority of genocide scholars who regard the massacres in the Ottoman Empire during World War I as genocide and which is referred by the scholars as the “genocide prototype” (while the Holocaust is called the “genocide paradigm”). The International Association of Genocide Scholars (IAGS), an independent world leading and interdisciplinary authority within the area, has in several occasions ratified a consensus in this matter, namely: June 13, 1997, June 13, 2005, October 5, 2007 and April 23, 2008. The resolution from July 13, 2007 reads as follows:

WHEREAS the denial of genocide is widely recognized as the final stage of genocide, enshrining impunity for the perpetrators of genocide, and demonstrably paving the way for future genocides;

WHEREAS the Ottoman genocide against minority populations during and following the First World War is usually depicted as a genocide against Armenians alone, with little recognition of the qualitatively similar genocides against other Christian minorities of the Ottoman Empire;

BE IT RESOLVED that it is the conviction of the International Association of Genocide Scholars that the Ottoman campaign against Christian minorities of the Empire between 1914 and 1923 constituted a genocide against Armenians, Assyrians, and Pontian and Anatolian Greeks.

BE IT FURTHER RESOLVED that the Association calls upon the government of Turkey to acknowledge the genocides against these populations, to issue a formal apology, and to take prompt and meaningful steps toward restitution.

ON June 8, more than 60 world leading genocide experts signed an appeal directed to the members of the Parliament where they dismissed the claims about disunity among scholars regarding the 1915 genocide. The research must continue and both Turkey and the world must secure the possibilities for an open, independent and undisturbed atmosphere, among others by Turkey having to give full access to its archives as well as allowing similar discussions without scientist, authors, journalists and publishers risking prosecution for having commented on the reality of the genocide.

New research at Uppsala University witnesses also about a genuine Swedish knowledge of the 1915 genocide. Swedish Foreign Ministry and General Staff Head Quarters were fully informed about the ongoing annihilation through reports which the Swedish Ambassador Per Gustaf August Cosswa Anckarsvärd and the Swedish Military Attaché Einar af Wirsén (both stationed in Constantinople) sent to Stockholm. Among others one can read the following:


• Anckarsvärd, July 6, 1915: “Mr. Minister, The persecutions of the Armenians have reached hair-raising proportions and all points to the fact that the Young Turks want to seize the opportunity, since due to different reasons there are no effective external pressure to be feared, to once and for all put an end to the Armenian question. The means for this are quite simple and consist of the extermination of the Armenian nation.”

• Anckarsvärd, July 22, 1915: “It is not only the Armenians, but also the Turkish subjects of Greek nationality who at the present are subjected to severe persecutions… According to Mr.Tsamados [Greek chargé d’affaires] it [the deportations] can not be any other issue than an annihilation war against the Greek nation in Turkey …”

• Anckarsvärd, September 2, 1915: “The six so-called Armenian vilayets seem to be totally cleansed from, at least, its Armenian-Catholic Armenians… It is obvious that the Turks are taking the opportunity to, now during the war, exterminate the Armenian nation so that when the peace comes no Armenian question longer exists.”

• Wirsén, May 13, 1916: “ The health situation in Iraq is horrifying. Typhus fever claims numerous victims. The Armenian persecutions have to a large degree contributed to the spreading of the disease, since the expelled [Armenians] in hundred thousands have died from hunger and deprivation along the roads.”

• Anckarsvärd, January 5, 1917: “ The situation would have been different if Turkey had followed the advice of the Central Powers in letting them organise the question of provisioning etc…Even worse than this is, however, the extermination of Armenians, which, perhaps, could have been prevented if German advisers had in time received authority over the civilian administration as the German officers actually practise over army and navy.”

• Envoy Ahlgren, August 20, 1917: “The high prices continue to climb… There are several reasons:… and finally the strong decreasing of labour power, caused partly by the mobilisation but partly also by the extermination of the Armenian race”.

In his memoirs “Memories from Peace and War” (1942), Wirsén dedicated an entire chapter to the genocide. In “The Murder of a Nation”, Wirsén writes that:

“Officially, these [the deportations] had the goal to move the entire Armenian population to the steppe regions of Northern Mesopotamia and Syria, but in reality they aimed to exterminate the Armenians, whereby the pure Turkish element in Asia Minor would achieve a dominating position.… The annihilation of the Armenian nation in Asia Minor must upset all human feelings. The way in which the Armenian issue was solved was hair-raising.”

In addition to these, there are numerous eyewitness accounts which missionaries and field workers such as Alma Johansson, Maria Anholm, Lars Erik Högberg, E. John Larson, Olga Moberg, Per Pehrsson and others published. Hjalmar Branting was the very first person, who long before Lemkin, used the term genocide (“folkmord”) when he, on March 26, 1917, called the persecutions against the Armenians as “an organized and systematic genocide, worse than what we ever have seen in Europe”.


A recognition of the 1915 genocide is not only important in order to redress the affected ethic groups and minorities which still live in Turkey, but also for the promotion of Turkey’s development. Turkey can not become a better democracy if the truth about its past is denied. The Armenian journalist Hrant Dink was murdered for having openly expressed himself regarding thegenocide and several others have been prosecuted by the same infamous Paragraph 301. The latest changes of the law by the Turkish Government are purely cosmetic and do not imply any changes what so ever. It is said that history should be left to historians and we completely support that. However, it is the responsibility of the politicians to act in accordance to historic facts and historic research. Furthermore, a Swedish recognition of the truth and a historic fact should not imply any hinder for either the reform work in Turkey or Turkey’s EU negotiations. With basis in what we have stated above, we consider that Sweden should recognize the 1915 genocide against Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans, and Pontic Greeks. This should the Parliament present as its consideration to the Government.

Furthermore, we do consider that Sweden should act internationally, within the framework for EU and UN, for an international recognition of the 1915 genocide against Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans, and Pontic Greeks. This should the Parliament present as its consideration to the Government.

As long as countries such as Sweden does not confront Turkey with the truth and the facts which are at hand, Turkey can not go further on its path to an more open society, a better democracy and fully open up its possibilities for a membership in EU. Thus, Sweden should act for Turkey to recognize the 1915 genocide against Armenians, Assyrians/Syrians/Chaldeans, and Pontic Greeks. This should the Parliament present as its consideration to the Government.

Alice Åström (Left) Annelie Enochson (Christian Democrat) Bodil Ceballos (Green) Christopher Ödmann (Green) Esabelle Dingizian (Green) Fredrik Malm (Liberal) Hans Linde (Left) Helena Leander (Green) Kalle Larsson (Left) Lars Ohly (Left) Lennart Sacrédeus (Christian Democrat) Mats Pertoft (Green) Max Andersson (Green) Nikos Papadopoulos (Social Democrat) Yilmaz Kerimo (Social Democrat).

Χωρίον Κομνηνά.

Από Κουί λαρ, εβάφτισαν το χωρίον Κομνηνά.


Ομηρικοί καυγάδες για το όνομα που θα έδιναν σ’ ένα ποντιακό χωριό το 1928...

Περιχαρείς οι κάτοικοι μπροστά στα γραφεία της κοινότητας, με την ταμπέλα που γράφει «Κοινότης Κομνηνών»

Βρισκόμαστε στα 1928, στο χωριό «Κουρλάρ», στην ανατολική πλευρά του ποταμού Νέστου, στην επαρχία Ξάνθης. Οι παλιοί του κάτοικοι, οι Τούρκοι, το εγκατέλειψαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών και τώρα ήρθαν για να το κατοικήσουν, διωγμένοι από τις πατρίδες τους, Πόντιοι πρόσφυγες… Στην πλατεία, μαζεμένοι καμιά εικοσαριά, οι προύχοντες του χωριού, γενάρχες που έσερναν πίσω τους ή επηρέαζαν μεγάλες φαμίλιες, ένοιωθαν τη δύναμη που αντλούσαν και ως αρχηγοί, ήταν υπολογίσιμοι, σεβαστοί από τους άλλους όπως και ο λόγος τους.

Οι άνθρωποι αυτοί συζητούσαν, ύψωναν πότε-πότε τον τόνο της φωνής τους, διαφωνούσαν και ο καθένας ήθελε να επιβάλει τη γνώμη του στους άλλους. Και το θέμα που συζητούσαν δεν ήταν εύκολο, αφού επρόκειτο να συμφωνήσουν και να δώσουν ένα όνομα στο νέο χωριό τους, αποβάλλοντας την τούρκικη ονομασία «Κουρλάρ».

Τρεις τάσεις άρχισαν να διαμορφώνονται, μετά από έντονες συζητήσεις, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, ομηρικούς καυγάδες και έχθρες. Η μία ήθελε την ονομασία Τραπεζούντα, η άλλη Κερασούντα και μία τρίτη τη Σαμψούντα. Κανείς δεν έκανε βήμα πίσω! Ατέρμονες συζητήσεις στις πλατείες και τα καφενεία, στα σπίτια και τα χωράφια για τη νέα ονομασία, στην οποία δημιουργήθηκε ένας φανατισμός που είχε την αφετηρία του στον έντονο τοπικισμό.

Στις συζητήσεις αυτές πήραν μέρος οι παρακάτω προύχοντες του χωριού, που προέρχονταν από τις τρείς μεγάλες πόλεις του Πόντου:
Ιωσήφ Κεβεντζίδης, Λάζαρος Παυλίδης, Θεόκλητος Λαμψίδης, Αναστάσιος Κοντογιαννίδης, Ηλίας Κερμανίδης, Αριστείδης Δραγομάνος, Κυριάκος Κυνηγόπουλος, Χαράλαμπος Τσαρσιταλίδης, Παντελής Γρηγοριάδης, Ξενοφών Κοντογιαννίδης, Νικόλαος Σαρακενίδης, Νεόφυτος Παπαδόπουλος, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Ιωάννης Κυνηγόπουλος, Λάζαρος Φελεκίδης, Χαράλαμπος Αγαθαγγελίδης, Χρήστος Κεμεντσετζίδης, Θεμιστοκλής Ελευθεριάδης, Βασίλειος Αθανασιάδης και Πολυχρόνης Κορκοτίδης.

Το διάστημα εκείνο (Φεβρουάριος του 1928) έκανε συνεχώς την παρουσία του στο Κουρλάρ ένας νεαρός υπάλληλος της Εθνικής Τραπέζης, αποσπασμένος στο υπουργείο Γεωργίας. Ήταν ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής, γιος του κοινοτάρχη της Σταυρούπολης, δραστήριος και ανήσυχος νέος, δεξί χέρι του τότε Υπουργού Γεωργίας Αναστασίου Μπακάλμπαση.

Επιφορτισμένος με τον αναδασμό, πίεζε με τον τρόπο του να δοθεί ένα νέο όνομα στο χωριό, ώστε να προχωρήσει η διανομή των χωραφιών.

Σε μια μαραθώνια συζήτηση, ο Θεόκλητος Λαμψίδης πρότεινε ένα ελκυστικό και ουδέτερο όνομα για να σταματήσει η αντιδικία. Πρότεινε να δοθεί το όνομα των Αυτοκρατόρων Κομνηνών. Επικράτησε σιγή, αλληλοκοιτάχτηκαν και τότε παρενέβη ο Αλ. Μπαλτατζής και είπε: «Και το όνομα αυτού Κομνηνά!»

Χωρίς αντίρρηση, όλοι δέχτηκαν με ανακούφιση το νέο όνομα. Το συμβάν αυτό περιγράφεται ως εξής σε επίσημη αναφορά που εστάλη στο υπουργείο Εσωτερικών: «…εκλήθη η δημογεροντία αλλ’ ο καθείς ήθελε και εζήτη ίνα δοθή το όνομα του χωρίου του εν Πόντω. Η εισήγησις όμως του κ. Θεοκλήτου Λαμψίδη έλαμψεν και εφάνη σοφή ίνα επονομασθή Κομνηνά, κατ’ επέκτασιν των Κομνηνών αυτοκρατόρων του Βυζαντίου, οίτινες κατήγοντο εκ Πόντου…»

Για το παλιό όνομα του χωριού «Κουρλάρ» ή κατ’ άλλους «Κουί Λαρ» (θέσις πηγαδιού), δόθηκε η εξήγηση ότι «ο οικισμός ετύγχανεν άνυνδρος εκ πηγαίου ύδατος…».

Ένα μήνα αργότερα, το επίσημο ελληνικό κράτος επικύρωσε τη νέα ονομασία με την απόφαση της 12-3-1928, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ τ. Α΄81/1928.


Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ποντιακή Γνώμη - Τεύχος Ιανουαρίου

Αναρτήθηκε από
Theophilos Kotsidis
ΥΓ: Ποίος έτον ο έξυπνον και εβάφτισεν τεμέτερον .... Καπνοχώριον? Κομνηνά εν πολλά έμορφον.

Ιστορική Απόφαση Νομαρχ. Συμβουλίου Κοζάνης: Εκπόνηση Επιδημιολογικής Μελέτης

Άτο χα! Ατώρα ντο θα εφτάνε σην ΔΕΗΝ?

Την εκπόνηση ευρείας επιδημιολογικής μελέτης αποφάσισε το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κοζάνης ικανοποιώντας το χρόνιο και πάνδημο αίτημα της τοπικής κοινωνίας για γνώση των δεδομένων που σχετίζονται με τους παράγοντες κινδύνου και επιβάρυνσης της υγείας των κατοίκων.
Η μελέτη θα υλοποιηθεί από το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Κέντρο Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης.
Η συγκεκριμένη πολιτική απόφαση συνιστά πρωτοποριακή δράση σε Νομαρχιακό επίπεδο ως η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια στην Ελλάδα για τη δημιουργία πλήρους και γενικού ιατρικού αρχείου καταγραφής των νοσημάτων και των αιτίων πρόκλησής τους, με στόχο τη δημιουργία βάσης δεδομένων νοσηρότητας, θνησιμότητας και συσχετισμού τους.
Πρόκειται για δράση που καλύπτει τη διαχρονική αδράνεια της Πολιτείας και οδηγεί με την τεχνογνωσία που θα αποκτηθεί στη δημιουργία του πρώτου Παρατηρητηρίου Περιβαλλοντικής Υγείας στη χώρα μας.
Η επιδημιολογική μελέτη εντάσσεται στη συνολική και συστηματική προσπάθεια της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης για την προστασία τόσο του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος όσο και της δημόσιας υγείας ως εργαλείο επιστημονικής τεκμηρίωσης της ασκούμενης πολιτικής.
Η νομική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και η πολιτική αρχή «ο ρυπαίνων οφείλει να δρα» επιβάλλεται να σηματοδοτούν τις δράσεις της Ελληνικής Πολιτείας καθώς και των ρυπαντών που δραστηριοποιούνται στο Νομό Κοζάνης.











Ιστορική Απόφαση Νομαρχ. Συμβουλίου Κοζάνης: Εκπόνηση Επιδημιολογικής Μελέτης

Τον λύκον εταραβαγγέλιζαν κι ε'είνος ερώτανεν τη ποπά τ' εγίδια πού κιαν πάνε

ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ: Η «συγγνώμη» του πρωθυπουργού της Αυστραλίας και η στάση του Ερντογάν
...Τελικά, ο σοφός λαός τα έχει πει όλα. Η ποντιακή ρήση «Τον λύκον εταραβαγγέλιζαν κι ε'είνος ερώτανεν τη ποπά τ' εγίδια πού κιαν πάνε», που βάλαμε κάτω από τον τίτλο μας, αναφέρεται στις προσπάθειες που κάνει ένας παπάς για να πείσει τον λύκο να σταματήσει να είναι επιθετικός και να μην προκαλεί ζημιές στα κοπάδια των ανθρώπων. Την ώρα λοιπόν που του διαβάζει το τετραευαγγέλιο για να μεταμεληθεί, να εξιλεωθεί και να σταματήσει τις επιθέσεις εναντίον των κοπαδιών, ο λύκος ρωτάει τον παπά «Πόπα, τ' αιγίδια σ' πού κιαν πάνε;», προφανώς για να συνεχίσει και μετά αυτό που ξέρει να κάνει: τις επιθέσεις εναντίον των κοπαδιών.

Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με τους Τούρκους, είτε πρόκειται για κεμαλιστές είτε για ισλαμιστές. Ο Ερντογάν, αντί να συμμορφωθεί στις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας και να δείξει μεταμέλεια για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν και συνεχίζουν να διαπράττουν οι Τούρκοι και το τουρκικό κράτος, αντί να προσαρμοστεί και να λάβει τα μηνύματα των καιρών, όπως είναι η γενναία στάση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Αυστραλίας, για ένα ήσσονος σημασίας ζήτημα σε σχέση με τις Γενοκτονίες και τις εθνοκαθάρσεις που διέπραξε και συνεχίζει να διαπράττει η Άγκυρα, προσπαθεί να πείσει τον τουρκικό λαό ότι οι Τούρκοι ποτέ δεν έκαναν γενοκτονίες. Και για να αισθάνεται εντάξει με τον εαυτό του ο τουρκικός λαός, του δίνει και το μήνυμα της ηθικής υπεροχής: «Ένας μουσουλμάνος δεν μπορεί να προβεί σε γενοκτονία».



Εφημερίδα "ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΓΝΩΜΗ"

Ετοπλάεψαν' εμάς ασά χωρίαν έμουν

έλεγεν η λυκογιάγια' μ όντες ήμουν μικρός. Εροθύμησα την "πατρίδαν ρίζα'μ αλλά κι εφήνεμε να πάω. Ατά ντο έλεγεν εσέβαν απές σην ψυ' μ.

Εξέβεν ο "γουρζουλάς" και είπεν «Ένας μουσουλμάνος δεν μπορεί να προκαλέσει γενοκτονία» και κανείς τεμέτερον κι εδέκεν ατόν μίαν απάντησην. Αρ ατοί εν σην κυβέρνησην. Τον άβανακ πα σκατόν εφάσαν.

Δεβάστεν κι' άλλο πολλά αδά