Friday, March 26, 2010

Χωρίον Κομνηνά.

Από Κουί λαρ, εβάφτισαν το χωρίον Κομνηνά.


Ομηρικοί καυγάδες για το όνομα που θα έδιναν σ’ ένα ποντιακό χωριό το 1928...



Περιχαρείς οι κάτοικοι μπροστά στα γραφεία της κοινότητας, με την ταμπέλα που γράφει «Κοινότης Κομνηνών»

Βρισκόμαστε στα 1928, στο χωριό «Κουρλάρ», στην ανατολική πλευρά του ποταμού Νέστου, στην επαρχία Ξάνθης. Οι παλιοί του κάτοικοι, οι Τούρκοι, το εγκατέλειψαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών και τώρα ήρθαν για να το κατοικήσουν, διωγμένοι από τις πατρίδες τους, Πόντιοι πρόσφυγες… Στην πλατεία, μαζεμένοι καμιά εικοσαριά, οι προύχοντες του χωριού, γενάρχες που έσερναν πίσω τους ή επηρέαζαν μεγάλες φαμίλιες, ένοιωθαν τη δύναμη που αντλούσαν και ως αρχηγοί, ήταν υπολογίσιμοι, σεβαστοί από τους άλλους όπως και ο λόγος τους.

Οι άνθρωποι αυτοί συζητούσαν, ύψωναν πότε-πότε τον τόνο της φωνής τους, διαφωνούσαν και ο καθένας ήθελε να επιβάλει τη γνώμη του στους άλλους. Και το θέμα που συζητούσαν δεν ήταν εύκολο, αφού επρόκειτο να συμφωνήσουν και να δώσουν ένα όνομα στο νέο χωριό τους, αποβάλλοντας την τούρκικη ονομασία «Κουρλάρ».

Τρεις τάσεις άρχισαν να διαμορφώνονται, μετά από έντονες συζητήσεις, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, ομηρικούς καυγάδες και έχθρες. Η μία ήθελε την ονομασία Τραπεζούντα, η άλλη Κερασούντα και μία τρίτη τη Σαμψούντα. Κανείς δεν έκανε βήμα πίσω! Ατέρμονες συζητήσεις στις πλατείες και τα καφενεία, στα σπίτια και τα χωράφια για τη νέα ονομασία, στην οποία δημιουργήθηκε ένας φανατισμός που είχε την αφετηρία του στον έντονο τοπικισμό.

Στις συζητήσεις αυτές πήραν μέρος οι παρακάτω προύχοντες του χωριού, που προέρχονταν από τις τρείς μεγάλες πόλεις του Πόντου:
Ιωσήφ Κεβεντζίδης, Λάζαρος Παυλίδης, Θεόκλητος Λαμψίδης, Αναστάσιος Κοντογιαννίδης, Ηλίας Κερμανίδης, Αριστείδης Δραγομάνος, Κυριάκος Κυνηγόπουλος, Χαράλαμπος Τσαρσιταλίδης, Παντελής Γρηγοριάδης, Ξενοφών Κοντογιαννίδης, Νικόλαος Σαρακενίδης, Νεόφυτος Παπαδόπουλος, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Ιωάννης Κυνηγόπουλος, Λάζαρος Φελεκίδης, Χαράλαμπος Αγαθαγγελίδης, Χρήστος Κεμεντσετζίδης, Θεμιστοκλής Ελευθεριάδης, Βασίλειος Αθανασιάδης και Πολυχρόνης Κορκοτίδης.

Το διάστημα εκείνο (Φεβρουάριος του 1928) έκανε συνεχώς την παρουσία του στο Κουρλάρ ένας νεαρός υπάλληλος της Εθνικής Τραπέζης, αποσπασμένος στο υπουργείο Γεωργίας. Ήταν ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής, γιος του κοινοτάρχη της Σταυρούπολης, δραστήριος και ανήσυχος νέος, δεξί χέρι του τότε Υπουργού Γεωργίας Αναστασίου Μπακάλμπαση.

Επιφορτισμένος με τον αναδασμό, πίεζε με τον τρόπο του να δοθεί ένα νέο όνομα στο χωριό, ώστε να προχωρήσει η διανομή των χωραφιών.

Σε μια μαραθώνια συζήτηση, ο Θεόκλητος Λαμψίδης πρότεινε ένα ελκυστικό και ουδέτερο όνομα για να σταματήσει η αντιδικία. Πρότεινε να δοθεί το όνομα των Αυτοκρατόρων Κομνηνών. Επικράτησε σιγή, αλληλοκοιτάχτηκαν και τότε παρενέβη ο Αλ. Μπαλτατζής και είπε: «Και το όνομα αυτού Κομνηνά!»

Χωρίς αντίρρηση, όλοι δέχτηκαν με ανακούφιση το νέο όνομα. Το συμβάν αυτό περιγράφεται ως εξής σε επίσημη αναφορά που εστάλη στο υπουργείο Εσωτερικών: «…εκλήθη η δημογεροντία αλλ’ ο καθείς ήθελε και εζήτη ίνα δοθή το όνομα του χωρίου του εν Πόντω. Η εισήγησις όμως του κ. Θεοκλήτου Λαμψίδη έλαμψεν και εφάνη σοφή ίνα επονομασθή Κομνηνά, κατ’ επέκτασιν των Κομνηνών αυτοκρατόρων του Βυζαντίου, οίτινες κατήγοντο εκ Πόντου…»

Για το παλιό όνομα του χωριού «Κουρλάρ» ή κατ’ άλλους «Κουί Λαρ» (θέσις πηγαδιού), δόθηκε η εξήγηση ότι «ο οικισμός ετύγχανεν άνυνδρος εκ πηγαίου ύδατος…».

Ένα μήνα αργότερα, το επίσημο ελληνικό κράτος επικύρωσε τη νέα ονομασία με την απόφαση της 12-3-1928, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ τ. Α΄81/1928.


Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ποντιακή Γνώμη - Τεύχος Ιανουαρίου



Αναρτήθηκε από
Theophilos Kotsidis
ΥΓ: Ποίος έτον ο έξυπνον και εβάφτισεν τεμέτερον .... Καπνοχώριον? Κομνηνά εν πολλά έμορφον.

4 comments:

palalos said...

με συγκίνησες ... "ακούμπησες" τα πάτρια εδάφη του πατέρα μου..Όξιλαρ που ανήκε στην κοινότητα Σαρνίτς (μετέπειτα Κρωμνικού)...και όλα αυτά που περιγράφεις ακούγονται σαν μελωδιες στ αυτια μου.

να εισαι καλα

prozak said...

όταν έφτασα στα Κομνηνά δάκρυσα...

Όχι μόνο για την απίστευτη τοποθεσία, αλλά και για τα παλικάρια που βγάζει αυτό το χωριό...

Ο άντρας μου είναι από τον "Φελέκ μαχαλά" και ο πέθερός μου είναι από τους τελευταίους εναπομείναντες κεμετζετσίδες...

aris53m said...

ο πεθερός' συρ τα δοξαρέας ναι? αέτς λεγνα το. Νάσαι καλά και βίον ανθόσπαρτον!

prozak said...

ναι ο πεθερός μου το σύρει το δοξάρι...

εγώ παλεύω ακόμα με τα ποντιακά, τα μισά και ούτε καταλαβαίνω...!!!

σε ευχαριστώ για τις ευχές σου :-))